در این مقاله درباره مناسک حج عمره در حج و زیارت توضیح میدهیم. زیارت خانه خدا سفر به سوی کعبه و معبد توحید است.
از آنجا که این سفر مقدس دارای ابعاد گوناگونی است و پیام ها و برداشت های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و عبادی آن،
میتواند متضمن فوائد بیشماری برای زائرین بیت الله الحرام باشد.
لذا شایسته است راهیان خانه خدا زائرین حرم شریف نبوی قبل از عزیمت به سرزمین نزول وحی
از طرق گوناگون شناخت و معرفت لازم را کسب نموده،
و در شرایطی وارد سرزمین حجاز شوند که تا حدود قابل توجهی از تاریخ حرمین شریفین و سیره پیامبر و امامان آگاهی داشته باشند.
خدارا شاکریم که به شهر پیامبر به زیارت قبر پیامبر و ائمه بقیع فاطمه الزهرا (س) و سایر اولیا خدا آمده اید،
همچنین برای نماز در مساجد به ویژه مسجد پیامبر.
چند روزی در مدینه هستید اداب مستحبی و اعمالی که در مناسک حج عمره وارد شده است را انجام میدهید.
سپس روانه مکه میشوید و سپس نیز انجام اعمال عمره مفرده.
آداب اعمال عمره مفرده و مناسک حج را به طور مختصر توضیح میدهیم.
همه زائران محترم ایرانی اول به شهر مدینه سفر میکنند، برخی بعد از انجام اعمال و برخی قبل از آن.
درمدینه کار خاصی درباره اعمال عمره و حج نداریم. تنها کسانی که قبل از اعمال به مدینه می ایند و مدینه قبل هستند،
وقتی میخواهند به مکه بروند در بیرون شهر مدینه در شجره محرم و عازم مکه میشوند.
در مدینه منوره به زیارت قبر مطهر پیامبر و قبور ائمه بقیع امام حسن مجتبی، امام زین العابدین، امام محمد باقر وامام صادق (ع) خواهیم رفت.
همچنین به زیارت قبور شهدای اهد قبر حمزه سید الشهداعموی پیامبر میرویم.
در این مساجد و در مسجد النبی که نماز در این مسجد معادل ۱۰۰۰ رکعت نماز است،
همچنین در مسجد قبا اولین مسجدی که به دستور پیامبر ساخته شد و نماز در آن معادل یک عمره مفرده است، نماز میخوانیم.
همینطور در مسجد رو به قبلتین محلی که به دستور خداوند قبله مسلمانان از مسجدالاقصی به مسجد الحرام تغییر پیدا کرد،
و آیه تغییر قبله بر پیامبر نازل شد و حضرت در انجا به دو قبله نماز خواند.
همچنین در مسجد فقح در محل قزوه خندق و مساجدی که در انجا قرار دارد:
از جمله مسجد مولا امیرالمومنین و مسجدی که بنام حضرت سلمان یار با وفای پیامبر گزارش شده است.
و مسجد دیگری که بنام حضرت زهرا نامیده میشود. همچنین مسجد مباهله نسایان نیان پیامبراکرم را به یاد میاورد.
و مساجد دیگری که در مدینه منوره هست.
امیدواریم که همه آرزومندان بتوانند با تهیه فیش حج به شهر پیامبر بیایند و بتوانند در این مساجد نماز بخوانند.
اما در مناسک حج عمره چند مسئله در مدینه برای زائران مطرح میشود. زائران سوال میکنند که آیا در اینجا نمازشان تمام است؟
چون معمولا زائران ایرانی کمتر از ده روز در این شهر توقف دارند، باید نماز را شکسته بخوانند.
و از ابتدا میدانند ده روز اقامت دارند نماز را تمام میخوانند.
و رفتن به احد و سایر اماکنی که ذکر شد را به قصد ده روز نمیکشند و نمازشان تمام است.
اما در این شهر در مسجدالنبی حتی در قسمت هایی که توسعه پیدا کرده است،
افرادی هم که مسافر هستند در مسجد النبی میتوانند نماز تمام و همینطور شکسته هم بخوانند.
در محوطه های اطراف که جزء مسجد به حساب نمی آیند
و بخاطر زیادی جمعیت و صف های طولانی، نماز تمام نیست و میتوانند ده روز در این شهر توقف داشته باشند.
در مناسک حج عمره، افرادی که عذر دارند و نباید به مسجد بروند،
در مسجد النبی نباید وارد شوند و سایر مساجد هم توقف نباید داشته باشند.
خواه آن مسجد یا مساجد از نظر اندازه کوچک باشد یا بزرگ.
در این مدت ما میتوانیم از طرف دیگران افراد زنده یا مردگان را زیارت کنیم و یا نماز زیارت بجا آوریم.
برای کسانی که از دنیا رفته اند و شهیدان و حضرت امام برای آنها نماز مستحبی بخوانیم، همینطور دعا و تلاوت قرآن.
سعی کنیم در مدتی که در شهر مدینه هستیم فرصت را از دست ندهیم.
حمد و سوره و قرائت نماز را برای روحانی کاروان بخوانیم تا خدایی نکرده اگر کسی اشکالی دارد رفع شود.
نیز نماز طواف در هر مسجدی دو رکعت نماز تحیت و نماز زیارت مستحب است. در این مدت سعی کنیم توبه و استغفار کنیم.
شهر شهره پیامبر است و مکه هم شهر خداوند است و خانه خدا مکان بسیار مهمی است.
وقت نماز و هر موقع که اذان گفته میشود هرگز از مسجدالحرام وسایر مساجد بیرون نروید و بمانید و نماز را به جماعت بخوانید.
از بستن هر گونه نخ و پارچه به بستن ضریح ها واماکن پرهیز کنید چون هیچ گونه سند اسلامی ندارد.
لطفا زائران از این کار و همینطور از خاک برداشتن در بقیع پرهیز کنند.
آقایان نیز از پوشیدن لباس های زننده پرهز کنند. انشاالله که سفر حج و زیارت اهل قبور بر همه عنایت شود.
زمانی که به مکه میرویم در مسجد شجره مُحرم میشویم، به سمت مکه میرویم وبرای بقیه اعمال آماده میشویم.
زمانی که از مسجد شجره به سمت مکه میخواهیم مشرف شویم،
قانون این است که در روز مردان نمیتوانند ماشین سقف دار سوار شوند، باید ماشین بدون سقف باشد.
طواف دومین عمل از مناسک حج عمره است که عبارت است از:
اعمال عمره مفرده
احرام
طواف
نماز طواف
سعی بین صفا و مروه
تقضیر
طواف نساء
در طواف در مناسک حج عمره چند مسئله مطرح است که برخی مربوط به طواف کننده و برخی مربوط به طواف است.
طواف کننده باید با طهارت و با وضو باشد و بدن و لباس او پاک باشد، لباس طواف کننده نیز باید مباح باشد.
با نیت و قصد قربت طواف کند. طواف باید دارای این شرایط باشد.
طواف هفت دوره است از مسجد الاسود شروع و به مسجدالاسود ختم میشود.
در هنگام طواف باید خانه کعبه را به طرف چپ طواف کرد و به هنگام طواف باید به دور حجر اسماعیل هم بگردیم.
مسائل دیگر مانند مراعات محدوده طواف و انجام غسل برای رفتن به مسجدالحرام مستحب است.
اما برای طواف کعبه واجب و باید وضو داشته باشید.
بدن و لباس طواف کننده باید پاک باشد مثل حال نماز. لباس طواف کننده باید مباح باشد.
مثل لباس نمازگزار غصبی نبوده و متعلق به خود زائر باشد.
قبل از رفتن به حج باید اول حساب رسی اعمال انجام شود. با نیت و قصد قربت طواف کنید.
همین که نیت کنید که میخواهید اعمال برای خدا انجام دهید کافی است به زبان آوردن نیاز نیست.
اگر هم خواستید به زبان آورید باید بگویید طواف خانه خدا به جا می آورم در عمره مفرده قربت الی الله.
طواف در مناسک حج عمره هفت دور است. باید هفت دور به دور کعبه بگردیم. آغاز طواف از مسجدالاسود است.
در یکی از گوشه های کعبه سنگی بنام سنگ متبرک مسجدالاسود قرار دارد.
حَجر یعنی سنگ و اسود یعنی سیاه، سنگ سیاه و متبرکی که حدود یک و نیم متر تا کعبه فاصله دارد.
در آنجا خط سیاهی هم روی زمین است که اگر نتوانیم سنگ حجرالاسود را در شلوغی پیدا کنیم،
میتوانیم آن را دنبال کنیم و پایان هفت دور نیز همان جایی است که آغاز کرده ایم.
در هنگام طواف خانه کعبه باید به طرف چپ طواف کننده باشد.
نباید رو به کعبه طواف کنیم، بر خلاف جمعیت هم نباید طواف کنیم.
در هنگام طواف هم نباید به سمت کعبه بگردیم یا شانه هایمان هم به سمت کعبه بگردد.
در طرفی که حجر اسماعیل قرار دارد و همچنین در چهار گوشه کعبه ممکن است شانه از کعبه بگردد که اشکالی ندارد.
و رو به کعبه و پشت به کعبه و بر عکس نباید حرکت کرد.
در هنگام طواف باید به دور حجر اسماعیل هم بگردیم.
حجر اسماعیل حالت نیم دایره ای و در جلوی خانه کعبه است.
جایی است که مادر حضرت اسماعیل حاجر و برخی پیامبران در آنجا مدفون هستند.
در هنگام طواف نباید داخل حج شوید. باید از بیرون حرکت کنید و هنگام طواف باید به دور کعبه و حجر اسماعیل بچرخیم.
آخرین مسئله این است که طواف یک حد مشخص دارد که در هنگام طواف باید آن محدوده را مراعات کنیم.
به گفته حضرت امام حد طواف فاصله بین مقام ابراهیم تا کعبه است.
مقام ابراهیم جایی است که وقتی حضرت ابراهیم کعبه را بنا کردند، پای خود را گذاشتند و رد پایشان در این محل باقی ماند.
جلوی درب ورودی خانه خدا که اکنون در مسجدالحرام با فاصله ۲۶ زار عونیم حدود ۱۳ متر در صحن مسجد الحرام در یک ضریح کوچک نگهداری میشود.
هم فاصله طواف از پشت حجر اسماعیل حساب میشود هم میتوان از سمت مقام حساب کرد که حدود ۱۰متر است.
سعی کنید در هنگام طواف تعداد دورهای طواف را نگه دارید و شک نکنید.
میتوان با در آوردن انگشتر از انگشت اول تا ۷حساب کنید. سعی کنید طواف را بی جهت رها نکنید.
مسئله بعد اینکه موقع اتمام طواف برای خواندن نماز طواف از وسط جمعیت شروع به حرکت نکنید.
میتوانید بدون نیت طواف با طواف کننده ها حرکت کنید بروید تا جایی که جمعیت تمام شود.
هیچگاه مزاحم طواف کننده ها نشوید در طواف مستحب است دعاهای وارد شده را بخوانید و قرآن تلاوت کنید.
در مناسک حج عمره، وقتی که طوافتان تمام شد باید دو رکعت به نیت نماز طواف بخوانیم.
نماز طواف مثل نماز صبح است با یک تفاوت در نیت، که نماز طواف خوانده میشود.
تفاوت دوم اینکه اذان واقامه ندارد.
حمد و سوره را هم مردها میتوانند هم آهسته و هم بلند بخوانند، و این نماز باید پشت مقام ابراهیم خوانده شود.